Jak poradzić sobie w święta z SIBO?

Szacuje się, że około co 10 człowiek choruje na SIBO (small intestinal bacterial overgrowth, zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego).  Jest to intensywny rozrost bakterii, który powoduje wzmożoną fermentację węglowodanów i wytwarzanie gazów, które w konsekwencji napinają ścianę jelita, wywołują dyskomfort, a nawet ból w jamie brzusznej. Przy tamacie SIBO często wymienia się też choroby – IBS (zespół jelita drażliwego) oraz IBD (choroba zapalna jelit) [1].

Statystyczna wiedza o SIBO

Nie jest do końca jasne, ile osób jest dotkniętych chorobą SIBO, ale może to wynikać z pewnych warunków. SIBO może występować u osób, które przeszły operację jelit, przyjmują niektóre leki lub żyją z pewnymi schorzeniami wpływającymi na układ trawienny. Nie ma też jednego znormalizowanego sposobu na testowanie lub leczenie SIBO. Warto wspomnieć, które leki powodują czynniki ryzyka zachorowania na SIBO. Są to m.in.
  • antycholinergiki: leki, które spowalniają skurcze mięśni gładkich,
  • opioidy: leki przeciwbólowe, które wpływają na układ trawienny,
  • inhibitory pompy protonowej: stosowane w leczeniu zgagi lub choroby refluksowej przełyku [2].
Ze względu na to, że pacjenci cierpiący na IBS (zespół jelita drażliwego) oraz IBD (choroba zapalna jelit) są narażeni na zaburzenia mikrobiomu jelitowego, mają oni zwiększone ryzyko rozwoju SIBO. W badaniu przeprowadzonym na populacji 386 dorosłych uczestników festiwalu Woodstock Rock Festiwal w 2018 r. w Polsce częstotliwość występowania IBS oceniana za pomocą kryteriów rzymskich IV wyniosła 11,4% [3]. Dane światowe mówią, że  częstotliwość występowania IBS wynosi 11% (wśród kobiet 14%, a wśród mężczyzn 8,9%) [4]. Jednym z przykładów chorób zapalnych jelit (IBD) jest choroba Leśniowskiego-Crohna, która wpływa na wyściółkę przewodu pokarmowego. Badania przeprowadzone na osobach z nieaktywną chorobą Leśniowskiego-Crohna wykazały, że 16,8% z nich miało zdiagnozowane SIBO. Kolejne badanie, które dotyczyło tempa rozwoju choroby SIBO u osób z celiakią, czyli stanem autoimmunologicznym wywołanym glutenem, oraz tych, którzy mają zespół jelita drażliwego (IBS), wykazało, że u osób chorujących na celiakię 13% miało SIBO, a u osób z IBS zdiagnozowano SIBO w 67% przypadków [5,6].

Wpływ świątecznych potraw na jelita osób z SIBO

Pacjenci chorujący na SIBO są narażeni na nasilenie choroby w trakcie świąt. Wynika to przede wszystkim z posiłków, które są przygotowywane zgodnie z tradycją w czasie świąt Bożego Narodzenia.  Potrawy są zazwyczaj smażone lub wzdymające, np. pierogi z kapustą i grzybami, uszka z grzybami, karp smażony, kapusta z grzybami lub grochem. Potrawy te często nasilają wzdęcia. Dieta w święta nie jest zazwyczaj dietą Low Fodmap (sposób odżywiania zakładający ograniczenie źródeł fruktozy, laktozy, fruktanów, galaktooligosacharydów, a także polioli), ani lekkostrawną, której stosowanie zaleca się przy problemach związanych z chorobami jelit.

U osób chorujących na SIBO, w okresie świątecznym, pojawiają się nasilone bóle brzucha lub biegunki. Z kolei powrót “jelit” do normalnego funkcjonowania po drastycznych zmianach w diecie może trwać bardzo długo. Dlatego wskazane jest wcześniejsze przygotowanie się na święta.

Jak sobie radzić z SIBO w czasie świąt?

Dieta

Warto wcześniej poinformować bliskich o naszych przeciwwskazaniach w diecie lub zaproponować samodzielne przygotowanie potraw, które można zabrać ze sobą na świąteczny obiad.  Pamiętajmy, że osoby chorujące na SIBO/IBS/IBD w trakcie świąt powinny unikać fermentujących składników oraz potraw smażonych, które mogą być trudne do strawienia. Warto zastanowić się nad alternatywnym przygotowaniem lub przyrządzaniem ryby, która dominuje na stole w okresie świątecznym. Można ją np. ugotować lub upiec.

Dieta osoby z SIBO

Ruch

Pamiętajmy, że ruch doskonale wpływa na układ pokarmowy i nawet krótki spacer może poprawić perystaltykę jelit.

komunikacja z bliskimi

Kolejnym aspektem istotnym w okresie świątecznym jest jasna komunikacja z naszymi bliskimi, z którymi spędzamy świąteczny czas. Wcześniejsze uprzedzenie ich o naszych zaleceniach dietetycznych, może znacząco wpłynąć na atmosferę podczas rodzinnych posiłków. Kto z nas nie słyszał od babci, że trzeba spróbować każdej potrawy podczas wieczerzy wigilijnej i bał się odmówić ;).

Komunikacja w święta osób z SIBO z bliskimi

Pamiętajmy, że święta to czas odpoczynku w miłej atmosferze, dlatego dbajmy też o własne potrzeby. Dobry stan zdrowia, w tym naszych jelit, to nasz DOBROSTAN.

Nasz poprzedni artykuł na blogu również porusza temat zadbania o swój dobrostan psychiczny w momencie przekazywania bliskim informacji o chorobie. Jeśli uważasz, że to zagadnienie może być dla Ciebie pomocne, zachęcamy do zapoznania się z jego treścią.

Bibliografia:
1. Jelita wiedzą lepiej. Jak zrewolucjonizować sposób odżywiania i zmienić od wewnątrz swoje ciało, Michael Mosley;
2. Lasa JS, Zubiaurre I, Fanjul I, Olivera P, Soifer L. Small intestinal bacterial overgrowth prevalence in celiac disease patients is similar in healthy subjects and lower in irritable bowel syndrome patients;
3. Strona termedia.pl – SIBO. Jak diagnozować i leczyć;
4. Palma J, Antoniewicz J, Borecki K i wsp. Irritable bowel syndrome prevalence among participants of Woodstock Rock Festival in Poland based on Rome IV Criteria questionnaire. Int J Environ Res Public Health 2021;
5.Pietrzak A, Skrzydło-Radomańska B, Mulak A i wsp. Guidelines on the management of irritable bowel syndrome. Gastroenterology;
6. Rezaie A, Pimentel M, Rao SS. Jak testować i leczyć przerost bakteryjny jelita cienkiego: podejście oparte na dowodach.