Osteoporoza uważana jest za chorobę cywilizacyjną i stanowi poważny problem zdrowotny w dzisiejszym świecie. Charakteryzuje się zwiększonym ryzykiem złamań kości a jej przyczyną są zaburzenia w metabolizmie kostnym.
Żywienie jako przyczyna?
Tak, żywienie ma znaczący wpływ na wystąpienie osteoporozy, zaraz obok zwiększającej się liczby starszych ludzi oraz małej aktywności fizycznej.
Przyczyny wynikające ze złego odżywiania prowadzące do osteoporozy to:
- nadmierna zawartość fosforu w diecie;
- nieprawidłowe proporcje pomiędzy wapniem a fosforem w diecie;
- niedobory białkowe lub dieta bogatobiałkowa;
- niedobory wapnia, witaminy C, magnezu, witaminy K;
- zbyt wysokie spożycie produktów z witaminą A;
- nadużywanie kawy – spożywanie powyżej 3 filiżanek kawy na dzień zaburza bilans wapnia w organizmie;
- alkoholizm – przyczynia się do zaburzenia funkcji osteoblastów.
Kontynuując temat białka w diecie to dieta ubogobiałkowa zwłaszcza w okresie wzrostu przyczynia się do zaburzeń wchłaniania wapnia, a u starszych ludzi z kolei powoduje utratę masy kostnej. Nadmierne spożywanie białka w diecie może natomiast doprowadzić do kwasicy metabolicznej, co doprowadza do utraty wapnia przez nerki.
Ruch – jakże ważny czynnik
Brak ruchu lub zbyt niska aktywność fizyczna może spowodować demineralizację i porowacenie kości. Ponadto ruch sam w sobie stymuluje osteogenezę, wzmacnia siłę mięśniową i poprawia ogólną sprawność. W rezultacie dbając o odpowiednią dawkę ruchu w każdych warunkach zapobiegamy upadkom i złamaniom kości.
Osteoporoza – czy tylko dieta i ruch ma znaczenie?
Okazuje się, że istnieje sporo przyczyn osteoporozy jako następstwa innych chorób i jako następstwa stosowania leków.
Leki mogące doprowadzić do wystąpienia osteoporozy wtórnej:
- przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów;
- duże dawki hormonów tarczycy;
- leki przeciwpadaczkowe;
- heparyna;
- antagoniści witaminy K;
- leki immunosupresyjne;
- tamoksyfen;
- inhibitory pompy protonowej.
Choroby, które mogą doprowadzić do rozwoju osteoporozy wtórnej to między innymi: nadczynność kory nadnerczy, nadczynność tarczycy, akromegalia, endometrioza, cukrzyca typu 1, choroby reumatyczne, mukowiscydoza, celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
W tych przypadkach tym bardziej powinniśmy zadbać o właściwe odżywianie i odpowiednią podaż składników odżywczych.
Podstawowe zalecenia dietetyczne
Zadbaj o odpowiedni poziom wapnia w diecie!
Czyli spożywaj mleko i jego przetwory, konserwy rybne z ośćmi, wodę z wysoką zawartością wapnia, fasolę, figi, suszone morele.
Unikaj produktów wysokoprzetworzonych z wysoką zawartością fosforu!
Czyli unikaj żywności typu fast food, koncentratów zup, deserów w proszku, napojów typu coca-cola.
Zadbaj o odpowiednią podaż magnezu w diecie!
Spożywaj produkty zbożowe, płatki owsiane, nasiona dyni i słonecznika, orzechy, kakao.
Spożywaj produkty bogate w potas!
Zadbaj o odpowiedni poziom witaminy D!
Jako profilaktykę i wspieranie leczenia osteoporozy, zwłaszcza u kobiet, znaczną rolę odgrywa dieta bogata w fitoestrogeny. Zapobiegają one utracie tkanki kostnej przez hamowanie resorpcji kości. Najbogatsze źródła fitoestrogenów to nasiona roślin strączkowych zwłaszcza soja a także morele, czosnek i orzechy.
Niezwykle istotny wpływ na wystąpienie osteoporozy ma palenie papierosów, ponieważ nikotyna zwiększa poziom kortyzolu we krwi i jednocześnie obniża poziom estrogenów, co przekłada się na negatywne działanie na tkankę kostną.
I tym akcentem zachęcam 🙂– zadbaj o siebie i o swoje zdrowie!
Możesz też zapoznać się z innymi naszymi artykułami : Krótka historia horób przewlekłych i Chodź na spacer kiedy leżysz w szpitalu.
Bibliografia
1. L. Ostrowska, K. Orywal, E. Stefańska, Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce. PZWL Warszawa 2023.
2. L.Ostrowska, Dietetyka kobiet i mężczyzn PZWL Warszawa 2024.
