Dieta wysokobiałkowa – na czym polega
Dieta wysokobiałkowa opiera się na zwiększeniu ilości białka w diecie do około 2,0 g/kg m.c. a w niektórych przypadkach do 3,0 g/kg m.c. Ilość białka może być zróżnicowana, w zależności od tego jakie są wskazania i jaki efekt chce się osiągnąć. Białko pokrywa zapotrzebowanie energetyczne 15-20%, a czasem nawet 30% na dzień.
Zadaniem diety wysokobiałkowej jest przede wszystkim dostarczenie do organizmu odpowiedniej ilości białka do odbudowy i budowy tkanek ustrojowych, ciał odpornościowych, hormonów, enzymów, białek osocza.
W jakich przypadkach zatem jest wskazana dieta wysokobiałkowa?
Wskazania do diety wysokobiałkowej:
– wyniszczenie organizmu (np. anoreksja);
– choroby nowotworowe;
– rozległe oparzenia, rany;
– choroby przebiegające z gorączką;
– po udarze mózgu;
Inne wskazania do krótkotrwałego stosowania tego typu diety to:
– redukcja masy ciała u osób z nadwagą;
– u sportowców w celu zbudowania masy mięśniowej;
– u osób aktywnych fizycznie, zwłaszcza po 60 r.ż.;
– w przypadku kontuzji, unieruchomienia.
Dieta wysokobiałkowa – kiedy jest niewskazana?
Na pewno nie należy jej stosować w przypadku:
– przewlekłej niewydolności nerek;
– niektórych chorób wątroby np. w encefalopatii wątrobowej.
Ryzyko stosowania diet wysokobiałkowych
Nadmierne obciążenie nerek białkiem może doprowadzić do rozwoju nadciśnienia, tworzenia się kamieni nerkowych, obrzęków, w skrajnych przypadkach do niewydolności nerek. Ponadto może dojść do zaburzenia równowagi zasadowo-kwasowej oraz zwiększonej utraty wapnia z moczem.
Dieta wysokobiałkowa może również doprowadzić do nadmiernego spożycia witamin A i D, co w konsekwencji może spowodować uszkodzenie wątroby. To z kolei może przyczynić się do kumulacji toksycznych metabolitów w organizmie w wyniku, upośledzenia trawienia pokarmu oraz do przewlekłego stanu zapalnego.
Skąd czerpać białko w diecie wysokobiałkowej?
Okazuje się, że 2/3 białka powinno pochodzić z produktów pochodzenia zwierzęcego, ponieważ charakteryzuje się ono lepszą przyswajalnością i strawnością. Wynika to z faktu, że zawiera kompletną ilość aminokwasów, które pod względem funkcji budulcowych są białkami wzorcowymi.
Białko roślinne również jest istotne w diecie, jednak ograniczeniem tu są składniki, które utrudniają wchłanianie białka np. błonnik pokarmowy, czy fityniany
Źródła białka zwierzęcego
– mięso (kurczak, indyk, wieprzowina, wołowina);
– ryby (łosoś, makrela, dorsz, pstrąg tęczowy);
– nabiał (jogurt, kefir, twaróg, maślanka);
– jaja;
– owoce morza.
Źródła białka roślinnego
– nasiona roślin strączkowych ( ciecierzyca, soczewica, fasola);
– soja i produkty z niej wytwarzane;
– zboża i kasze;
– orzechy, nasiona, pestki.
Dieta wysokobiałkowa – podsumowanie
Dieta ze zwiększoną ilością białka w diecie w niektórych przypadkach przynosi spore korzyści w procesie zdrowienia. Warto jednak mieć na uwadze jej możliwe negatywne skutki zdrowotne, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu. Monitoruj w związku z tym takie parametry jak próby wątrobowe, kreatyninę oraz mocznik.
Piśmiennictwo:
https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-wysokobialkowa-korzystna-czy-niebezpieczna
https://dietetykanienazarty.pl/b/dieta-wysokobialkowa-jadlospis-przepisy-co-jesc
Dieta bogatobiałkowa (proteinowa) | Dieta i ruch – mp.pl
